Collegium Intermarium

REKRUTACJA

CENTRUM FILOZOFII KLASYCZNEJ

Filozofia jest podstawą szeroko pojętej kultury – nauki, sztuki, moralności, religii. Większość, a właściwie wszystkie spory, które toczą się dziś w różnych dziedzinach: w polityce, gospodarce, na arenie międzynarodowej, spory dotyczące edukacji i kształtu prawa, mają swoje filozoficzne podłoże, wywodzą się z filozoficznych rozstrzygnięć. Sprowadzają się one do odwiecznego konfliktu realizmu z relatywizmem; do uznania bądź odrzucenia rzeczywistości istniejącej poza ludzkim umysłem i uznania bądź zaprzeczenia, że możemy ją za pomocą ludzkiego rozumu poznawać. Relatywizm jest dziś szeroko rozpowszechniony, nie tylko za sprawą mass – mediów i kultury masowej, za pomocą prasy, telewizji, radia, literatury filmów, lecz także za pomocą, i to trzeba podkreślić – w sposób zasadniczy – za pomocą szkół i, zwłaszcza, uczelni wyższych. Przy czym relatywizm współczesny w sposób zasadniczy wyklucza z debaty stanowisko realistyczne jako jedyne, w tej debacie. Odbywa się to za pomocą retorycznego stygmatyzowania stanowiska realistycznego, a nawet jego penalizacji.

 

Celem CFK jest:

  • opracowanie metodologii filozofii realistycznej, określenia jej statusu metodologicznego wobec rozwoju nauk;
  • opracowanie realistycznych procedur poznawczych, wykazania ich wartości poznawczej, odrębności i autonomii wobec innych procedur i metod poznawczych;
  • opracowanie metodologii i procedur w poszczególnych dyscyplinach filozoficznych: metafizyce ogólnej, antropologii filozoficznej, etyce, filozofii prawa, filozofii polityki, filozofii sztuki, filozofii religii.

Filozofię uprawianą w ramach badań CFK charakteryzuje:

  • oparcie się na szeroko rozumianym doświadczeniu, w punkcie wyjścia zdroworozsądkowym, obejmującym nie tylko percepcję zmysłowo-intelektualną, lecz także intelektualną intuicję – jako źródło poznania rzeczywistości;
  • nastawienie na poznanie prawdy dla niej samej, prymat poznania sapiencjalnego nad utylitarnym. Oznacza to, że konsekwencje i cele praktyczne wynikają z prawdy, są rezultatem odczytania natury rzeczy;
  • w etyce i estetyce oceny i normy uzasadniają się i tłumaczą ostatecznie określoną naturą rzeczy, a nie doraźnymi skutkami, modami, czy obowiązującymi ideologiami;
  • realizm poznawczy – to rzeczywistość i natura rzeczy są ostatecznym weryfikatorem prawdziwości sądów, rozumowań i wyjaśnień, a formułowanie pytań i odpowiedzi dokonuje się w języku naturalnym, ukształtowanym na potocznym kontakcie z rzeczywistością, a nie na języku będącym wynikiem naukowych czy ideologicznych zapośredniczeń, które odciskają swój charakter na strukturze i treści poznania;
  • maksymalizm poznawczy, czyli poszukiwanie wyjaśnień i racji ostatecznych, koniecznych, niepodważalnych;
  • otwartość na całą rzeczywistość, na wszystkie jej dziedziny i na cały dorobek myśli ludzkiej, na stare i nowe kierunki filozoficzne, które pozwalają oceniać porażki i sukcesy myśli filozoficznej;

W Centrum prowadzone są badania nad pismami Platona, Arystotelesa, św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu,innymi autorami antyku i średniowiecza (Tertulian, św. Justyn Męczennik, Boecjusz, Alkuin, Jan Szkot Eriugena, św. Anzelm z Canterbury, Jan Duns Szkod, Wilhelm Ockham i inni) oraz nad dziełami myślicieli nowożytnych i współczesnych. Badacze CFK odnoszą się, wyposażeni warsztatowo przez instrumentarium filozofii klasycznej, do nowych trendów filozoficznych, do współczesnej filozofii umysłu, nurtów emotywistycznych w etyce, do kognitywizmu i transhumanizmu, wyjaśniając i oceniając te i inne nurty za pomocą krytycznego aparatu zaczerpniętego z filozofii klasycznej.

Arkadiusz Robaczewski

Dyrektor Centrum Filozofii Klasycznej

Filozof i publicysta, wykładowca akademicki. W latach 1995-2007 pracownik badawczo – dydaktyczny na KULu, na Wydziale Filozofii, w Katedrze Metafizyki i Antropologii. Założyciel i wieloletni dyrektor Instytutu Edukacji Narodowej. Członek-założyciel Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu. Autor programów kształcenia z dziedziny etyki i antropologii filozoficznej oraz licznych artykułów, haseł encyklopedycznych, w tym w Powszechnej Encyklopedii Filozofii, z dziedziny etyki, pedagogiki, filozofii kultury i innych. Pomysłodawca serii konferencji naukowych i popularyzatorskich, w tym m. in; “Nieprzemijająca nowość chrześcijańskiej kultury” i cyklu ogólnopolskich konferencji dla nauczycieli. Autor dwóch książek popularyzatorskich z dziedziny aretologii i filozofii kultury.

PROJEKTY NAUKOWE

Personalistyczne wątki filozofii św. Tomasza wobec wyzwań współczesności.

 

Głównym celem projektu jest zbadanie, poprzez analizę historyczną, a także wplatając wątki badawcze współczesnej antropologii, psychologii i nauk społecznych, na ile klasyczna filozofia człowieka, oparta na filozofii arystotelesowsko – tomistycznej jest w stanie wejść w dyskusję odpowiedzieć na zakładane, implicite bądź explicite, koncepcje antropologiczne zawarte w nurtach gender studies i transhumanizmu. Projekt wypracowuje narzędzia metodologiczne i merytoryczne, które są w stanie wejść w rzeczową dyskusję z modnymi dziś nurtami, reprezentowanymi w życiu akademickim wielu ośrodków naukowych.