Collegium Intermarium

CENTRUM BADAŃ NAD ZACHODNIĄ CYWILIZACJĄ

Świat podlega gwałtownym zmianom, w sposób teoretyczny i praktyczny kwestionowane są zasady życia indywidualnego i społecznego, prawda i możliwość jej poznania, natura ludzka, jej normatywny charakter, celowość rzeczy i ludzkiego życia. Wiele instytucji ładu społecznego, w tym państwo i Kościół są nie tylko bezradne wobec zachodzących zmian, ale w sposób wyraźny ulegają ich wpływom, czasem są ich inicjatorami. Zadaniem i celem CBCZ jest wskazywanie na aktualność i „nieprzemijającą nowość” elementów zawartych w rozwiązaniach filozoficznych, antropologicznych, prawnonaturalnych proponowanych przez koryfeuszy myśli chrześcijańskiej i ich prekursorów – myślicieli antyku greckiego i rzymskiego. W Centrum będziemy też ukazywać, że to te elementy stanowią proprium cywilizacji Zachodu, w opozycji do innych zjawisk intelektualnych i kulturowych, które, aczkolwiek geograficznie i historycznie powstały na Zachodzie i w tym sensie stanowią jego dziedzictwo – są jednak zaprzeczeniem kultury zachodniej (np. marksizm i narodowy socjalizm). Badacze Centrum będą wykazywać, które z tych elementów wytrzymują próbę czasu i okoliczności, a także zastanawiać się, w jaki sposób powinny być aplikowane w zmieniającej się rzeczywistości.

 

Swoje zadania CBCZ realizuje poprzez:

  • ukazywanie węzłowych elementów kultury Zachodu – filozofii, prawa, chrześcijaństwa, koncepcji człowieka jako osoby i konsekwencji tego dla poszczególnych dziedzin życia. W ramach Centrum prowadzone są badania nad szczegółową treścią tych elementów, ich historycznymi przejawami, przemianami, wzajemnymi uwarunkowaniami;
  • opisywanie procesu erozji elementów konstytutywnych kultury Zachodu, wskazywanie i ustalanie przyczyn tego procesu, ich wzajemnych uwarunkowań, analizowanie podejmowanych historycznie środków zaradczych;
  • wskazywanie na te elementy konstytutywne kultury Zachodu, które zachowują swą aktualność, są nieprzemijająco nowe i wiecznotrwałe.
  • poszukiwanie, jaki sposób te elementy mogą być aplikowane w zmieniających się okolicznościach, uwarunkowaniach, w tym także tych, spowodowanych rozwojem nauk szczegółowych i obecnością w życiu codziennym nowych technologii.
  • Oddziaływanie na opinię publiczną i ośrodki edukacyjne, poprzez wyjaśnianie konieczności aplikacji elementów kultury zachodu w celu zachowania ładu, godności osoby ludzkiej i ocalenia godziwej egzystencji człowieka w wymiarze globalnym.

dr Adw. Bartosz Lewandowski

Dyrektor Centrum Badań nad Cywilizacją Zachodnią

Adwokat, doktor nauk prawnych. Absolwent studiów prawniczych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończył z wyróżnieniem w 2012 r. W latach 2013-2014 odbył aplikację ogólną w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, podczas której odbywał praktykę w jednostkach prokuratury oraz sądach powszechnych na terenie Warszawy, zapoznając się ze specyfiką pracy w organach ścigania i wymiaru sprawiedliwości. W latach 2014-2016 odbył aplikację adwokacką przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie, a w 2017 r. uzyskał pozytywny wynik z egzaminu adwokackiego (Izba Adwokacka w Warszawie). Doktor nauk prawnych oraz absolwent stacjonarnych studiów doktoranckich w Instytucie Nauk o Państwie i Prawie na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie prowadził działalność naukową i dydaktyczną z zakresu socjologii prawa, doktryn polityczno-prawnych oraz teorii prawa. Autor publikacji z zakresu prawa karnego materialnego i procesowego, historii prawa oraz teorii i filozofii prawa, publikowanych w prestiżowych ogólnopolskich (m.in. w „Państwie i Prawie” czy „Przeglądzie Sejmowym”) oraz międzynarodowych periodykach naukowych. Autor monografii „Sąd Konstytucyjny Czechosłowacji w latach 1920-1939” (Warszawa 2020, Wydawnictwo Trybunału Konstytucyjnego). W swojej pracy naukowej koncentruje się również na prawnych aspektach pozycji biegłych sądowych w praktyce procesowej, czego wyrazem jest wydana pod jego redakcją książka „Pozycja i rola biegłego w polskim systemie prawnym” (Warszawa 2016).

PROJEKTY NAUKOWE

Stulecie próby odnowy cywilizacji chrześcijańskiej.

Celem projektu jest zbadanie, jak od połowy XIX wieku podejmowano próby odnowy cywilizacji chrześcijańskiej w szybko zmieniającym się, poddanym rewolucji przemysłowej i technicznej, świecie. Zbadane zostaną szerokie, społeczno-kulturowe konteksty powstawania wielkich dokumentów Kościoła, zwłaszcza encyklik: Aeterni Patris, Rerum novarum, Pascendi dominici gregis, Divini Redemptoris, Quadragesimo anno – jako dokumentów zmieniających podejście Kościoła do kwestii społecznych i nauki, które były reakcją przedstawicieli Kościoła, a więc cywilizacji chrześcijańskiej na zupełnie nowe zjawiska. W ramach projektu zostaną przebadane próby odnowy cywilizacji chrześcijańskiej w ujęciu historycznym, na polu filozofii, sztuki, socjologii i humanistyki. Zostaną przebadane dzieła filozoficzne, historyczne, socjologiczne, a także dzieła literackie, malarskie, muzyczne. Badane będzie, na ile niosły one cywilizację chrześcijańską w nowej formie, a na ile zachowywały, zmieniając formę, tradycyjną tożsamość. Projekt ma charakter interdyscyplinarny. Badania obejmują różne dziedziny: filozofię, antropologię filozoficzną, filozofię prawa i filozofię społeczną, socjologię, socjologię rodziny, historię sztuki, czy krytykę literacką. Celem badań jest analiza specyfiki cywilizacji chrześcijańskiej, obecnej w różnych przejawach aktywności ludzkiej, jej zdolności adaptacyjnych oraz zdolności do odciskania piętna na wiele różnych sfer życia społecznego przy zachowaniu własnej tożsamości w zmieniających się warunkach. W tym kontekście istotnym elementem jest wskazanie na warunki współczesne, na obecnie zachodzące zmiany cywilizacyjne. W badaniach zostanie również ujęty wątek zbadania przyczyn niepowodzeń niektórych projektów cywilizacyjnych. 

Projekt finansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach programu Nauka dla Społeczeństwa.